Od zobowiązań do działań – jak w praktyce zmniejszyć ślad węglowy w firmie?

Ślad węglowy firmy to całkowita ilość gazów cieplarnianych wyemitowanych w wyniku jej działalności. Wyrażany jest jako ekwiwalent dwutlenku węgla przypadającego na jednostkę funkcjonalną. Poprzez regularne mierzenie śladu węglowego w firmie możliwe jest wyciągnięcie stosownych wniosków i wdrożenie rozwiązań umożliwiających zwiększenie efektywności zużycia energii i redukcję wytwarzanych zanieczyszczeń.

Rozporządzenia dotyczące konieczności redukcji śladu węglowego 

Konieczność redukcji śladu węglowego przed podmioty działające na terenie krajów członkowskich Unii Europejskiej wynika z rozporządzeń i dyrektyw uchwalonych przez Parlament Europejski i Radę. Najważniejszymi dokumentami regulującymi postępowanie w tym zakresie są: 

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/841 z dnia 30 maja 2018 roku w sprawie włączenia emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem do ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 i zmieniające rozporządzenie (UE) nr 525/2013 oraz decyzję nr 529/2013/UE, 
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 roku w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, zwana dyrektywą CSRD.

Kto jest zobowiązany do redukcji śladu węglowego? 

Wraz z wejściem w życie dyrektywy CSRD obowiązek obliczania śladu węglowego oraz raportowania go względem celów klimatycznych Unii Europejskiej mają: 

• od 2024 roku przedsiębiorstwa zatrudniające więcej niż 500 pracowników, 
• od 2025 roku przedsiębiorstwa zatrudniające więcej niż 250 pracowników, 
• od 2026 roku małe i średnie przedsiębiorstwa, które mogą jednak zgłosić brak gotowości do realizacji obliczeń i redukcji śladu węglowego do 2028 roku. 

Do tej pory do obliczania i raportowania o swoich emisjach były zobligowane tylko przedsiębiorstwa zatrudniające przynajmniej 500 pracowników. Obowiązek ten został wprowadzony w 2016 roku. 

Jak zmniejszyć ślad węglowy w firmie? 

Wiele osób zastanawia się, jak zmniejszyć ślad węglowy w firmie. Aby to zrobić, w pierwszej kolejności należy zmierzyć jego wartość. Jest to możliwe dzięki zebraniu danych z zakresu emisji bezpośredniej, pośredniej i pośredniej występującej w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa. 

Bezpośrednia emisja gazów cieplarnianych 

Na bezpośrednią emisję gazów cieplarnianych składają się wszystkie emisje wynikające ze spalania paliw w należących do przedsiębiorstwa urządzeniach i pojazdach, wycieki z systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych znajdujących się w użytkowanych przez firmę obiektach oraz emisje z jej procesów przemysłowych. 

Pośrednia emisja gazów cieplarnianych

Jako pośrednią emisję gazów cieplarnianych rozumie się sumę wszystkich emisji pochodzących z zakupionej energii elektrycznej, ciepła, pary oraz chłodu, z których firma korzysta w trakcie prowadzenia działalności.

Emisja pośrednia występująca w łańcuchu wartości 

Emisja pośrednia występująca w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa to wszystkie emisje gazów cieplarnianych, których dana firma nie kontroluje, lecz na które ma wpływ. Są to między innymi transport towarów, wywóz odpadów oraz dojazdy pracowników do pracy pojazdami, które nie stanowią własności przedsiębiorstwa. 

Po określeniu swojego śladu węglowego, firma może odpowiednio zaplanować strategię służącą jego obniżeniu. Do działań podejmowanych w celu zminimalizowania negatywnego oddziaływania procesów przedsiębiorstwa na środowisko naturalne zaliczają się przede wszystkim: 

• korzystanie z odnawialnych źródeł energii – instalacji fotowoltaicznej, pozwalającej zaspokoić znaczną część na energię elektryczną, oraz pompy ciepła, która umożliwia pokrycie popytu na energię cieplną, 
• inwestowanie w nowoczesną flotę, składającą się z pojazdów elektrycznych, 
• instalacja filtrów oczyszczających, 
• wdrożenie rozwiązań zero waste, takich jak
  • odłączanie nieużywanego sprzętu elektronicznego od źródła zasilania, 
  • gaszenie światła w pomieszczeniach, w których nikt nie przebywa, 
  • kupowanie energooszczędnych urządzeń,
• stosowanie koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym, czyli  stworzenie zamkniętego cyklu procesów, w którym powstające odpady na kolejnych etapach produkcji wykorzystywane są jako surowce, 
• nakłanianie pracowników do korzystania z transportu zbiorowego podczas dojazdów do pracy. 

Wszystkie przedsiębiorstwa zastanawiające się jak zmniejszyć ślad węglowy, powinny przede wszystkim zadbać o środowisko naturalne, a przy tym osiągnąć wymierne korzyści w postaci obniżenia rachunków za energię i poprawy wizerunku przedsiębiorstwa w oczach klientów i interesariuszy.