Stopnie otyłości a zagrożenie dla zdrowia – jak rośnie ryzyko w zależności od zwiększającej się masy ciała?

Otyłość to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim poważne zagrożenie dla zdrowia. Jest to przewlekła choroba, która może prowadzić do wielu poważnych schorzeń i znacznie obniżyć jakość życia. Wzrost masy ciała, zwłaszcza w przypadku nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej, jest ściśle powiązany z występowaniem licznych problemów zdrowotnych. W tym artykule omówimy, czym jest otyłość, jak się ją definiuje, jakie są jej stopnie oraz jakie zagrożenia zdrowotne niesie ze sobą każdy z nich.

Czym jest otyłość?

Otyłość to stan, w którym nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie prowadzi do zaburzeń funkcjonowania i zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób. Jest to przewlekła choroba metaboliczna, która ma wiele przyczyn, w tym genetyczne, środowiskowe i behawioralne. Otyłość jest definiowana na podstawie wskaźnika masy ciała (BMI – Body Mass Index), który oblicza się, dzieląc masę ciała w kilogramach przez kwadrat wzrostu w metrach.

Podział otyłości na stopnie wg BMI

BMI jest podstawowym narzędziem do oceny stopnia otyłości i jej potencjalnych zagrożeń zdrowotnych. Na podstawie wartości BMI można wyróżnić następujące stopnie otyłości:

• Nadwaga (BMI 25-29,9): Jest to stan przedotyłościowy, który już zaczyna zwiększać ryzyko wystąpienia chorób związanych z nadmierną masą ciała.
• Otyłość I stopnia (BMI 30-34,9): Na tym etapie ryzyko problemów zdrowotnych staje się znaczne, a konieczność podjęcia działań jest niezbędna.
• Otyłość II stopnia (BMI 35-39,9): Na tym poziomie otyłość staje się poważnym zagrożeniem dla zdrowia, z wysokim ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, metabolicznych i innych.
• Otyłość III stopnia (BMI ≥ 40): Znana również jako otyłość olbrzymia, stanowi bardzo poważne zagrożenie dla życia i zdrowia, wymagając natychmiastowego i kompleksowego leczenia.

Otyłość a ryzyko chorób

Otyłość jest czynnikiem ryzyka dla wielu poważnych chorób. Im wyższy stopień otyłości, tym większe jest zagrożenie dla zdrowia.

Choroby układu krążenia

• Nadciśnienie tętnicze: Nadmierna masa ciała prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi, co zwiększa ryzyko nadciśnienia.
• Choroba wieńcowa i zawał serca: Otyłość przyczynia się do powstawania blaszek miażdżycowych, które mogą prowadzić do zwężenia naczyń krwionośnych i zawału.
• Udar mózgu: Wysoki poziom cholesterolu i nadciśnienie związane z otyłością zwiększają ryzyko udaru mózgu.

Cukrzyca typu 2

• Insulinooporność: Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej powoduje oporność komórek na insulinę, co prowadzi do podwyższenia poziomu glukozy we krwi.
• Rozwój cukrzycy: Otyłość jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, która niesie ze sobą liczne powikłania, takie jak neuropatia, nefropatia i retinopatia.

Zaburzenia metaboliczne

• Zespół metaboliczny: Obejmuje on szereg zaburzeń, takich jak insulinooporność, dyslipidemia (zaburzenia poziomu lipidów we krwi), nadciśnienie tętnicze i podwyższony poziom glukozy.
• Stłuszczenie wątroby: Nadmierna ilość tłuszczu w organizmie może prowadzić do niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby, co zwiększa ryzyko marskości i raka wątroby.

Choroby kostno-stawowe

• Choroba zwyrodnieniowa stawów: Nadmierna masa ciała obciąża stawy, zwłaszcza kolanowe i biodrowe, co prowadzi do ich degeneracji.
• Ból kręgosłupa: Otyłość może powodować nadmierne obciążenie kręgosłupa, prowadząc do bólu i problemów z ruchomością.

Nowotwory

• Podwyższone ryzyko: Otyłość jest związana z podwyższonym ryzykiem wystąpienia różnych nowotworów, takich jak rak piersi, jelita grubego, trzustki czy prostaty.
• Mechanizm: Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej wpływa na gospodarkę hormonalną, co może sprzyjać rozwojowi nowotworów.

Zdrowie psychiczne

• Depresja i lęk: Otyłość często wpływa negatywnie na samoocenę i może prowadzić do zaburzeń depresyjnych i lękowych.
• Stygmatyzacja społeczna: Osoby otyłe często doświadczają stygmatyzacji i dyskryminacji, co może pogłębiać problemy ze zdrowiem psychicznym.

Chirurgiczne leczenie otyłości

W przypadku zaawansowanej otyłości, zwłaszcza w stopniu II i III, bariatryczne leczenie otyłości może być konieczne. Obejmuje ono różne procedury chirurgiczne, takie jak:

• Gastric bypass (omijanie żołądka): Zmniejszenie rozmiaru żołądka i skrócenie przewodu pokarmowego w celu ograniczenia wchłaniania kalorii.
• Sleeve gastrectomy (rękawowa resekcja żołądka): Usunięcie części żołądka w celu zmniejszenia jego objętości.
• Balon żołądkowy: Wprowadzenie balonu do żołądka w celu ograniczenia ilości spożywanego jedzenia.

Bariatryczne leczenie otyłości jest skuteczną metodą w przypadku pacjentów, u których inne metody leczenia zawiodły.

Podsumowując, otyłość to poważna choroba, która znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia wielu groźnych dla życia schorzeń. Stopień otyłości ma bezpośredni wpływ na nasilenie zagrożeń zdrowotnych, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i podjęcie odpowiednich działań. Zabieg bariatryczny jest jedną z metod, która może pomóc w przypadku zaawansowanej otyłości, zwłaszcza gdy inne metody zawiodły. Kluczem do zdrowia jest jednak profilaktyka, zbilansowana dieta i aktywność fizyczna, które pozwalają na utrzymanie prawidłowej masy ciała i zapobieganie powikłaniom związanym z otyłością.